Дафн маросими ва уруш

26 апрел куни Ватиканда Рим папаси Франциск билан видолашув маросими ўтказилди. Унга бутун дунёдан давлат раҳбарлари, сиёсатчилар таклиф қилинди. Хусусан, АҚШ президенти Доналд Трамп, Украина президенти Володимир Зеленский ва Европа лидерлари. 28 феврал куни Вашингтондаги Овал кабинетда уришиб қолган Трамп ва Зеленский ўшандан кейин илк марта учрашишди.

Эркакча учрашув

Трамп ва Зеленскийнинг охирги учрашувини эсласангиз керак. Февралнинг охирги кунида Оқ уйга нодир металлар бўйича келишувни имзолагани борган Зеленский Трамп билан учрашувнинг ОАВ учун очиқ қисмида АҚШ президенти ва вице-президент Вэнс билан очиқчасига жанжаллашиб қолганди. Жанжалга сал аввал Америка президент пулидаги журналист Зеленскийдан нега костюм киймагансиз, деб сўрагани яхшигина мой сепганди. Кейинчалик Жей Ди Венс Зеленскийдан раҳмат дейишни талаб қилган, яна бошқа иддаолар янграган, хуллас жентелменларга хос бўлмаган ғалати учрашув бўлганди.

Ватиканда эса жайдари, ҳақиқий эркакча учрашув бўлди. Ҳозирча унда нималар дейилганини икки томон ҳам ошкор қилгани йўқ, бироқ унинг қандай ўтгани ҳақида суратларнинг ўзи кўп нарсадан дарак беради. Зеленсий ва Трамп учрашув учун бирор кабинет ҳам қидириб ўтиришмади: шундоқ иккита стулни олиб ибодатхона ўртасига тўғрима-тўғри қўйишди-да бўладиган гапларни гаплашишди.

Ўртада ҳеч қандай таржимон ҳам йўқ эди, ахир Зеленский инглизчани яхши билади. Энг асосийси бу учрашувда АҚШ вице-президенти Жей Ди Вэнс қатнашмади, ҳеч ким Зеленскийдан нега Сталинникига ўхшаш пиджак кийиб олганини ҳам сўрамади. Дарвоқе, уруш бошланганидан кейин Украина президенти илк марта ҳарбий кийимсиз кўриниш берди.

«Самарали мулоқот»

Учрашув ҳақида илк марта Оқ уй хабар берди. Вашингтон Трамп ва Зеленский самарали мулоқот ўтгазганини маълум қилди. Зеленский ҳам ўз саҳифасида учрашув яхши ўтганини айтиб икки энлик пост ёзди. Дарвоқе, Украина президенти пости охирида Трампга раҳмат айтишни унутмади. Жей Ди Вэнс бунга эътибор қилган бўлса керак.

Кейинчалик Зеленский боғга ўхшаган жойда Франция президенти Макрон билан учрашди. Бироқ бу гал учрашув чиройли стол атрофида ўтказилди, икки президент олдига сув ҳам қўйишди. Макрон француз ахир. Кейин Зеленский сэр Кир Стармер билан учрашди, кун давомида Урсула фон дер Ляйен хоним билан учрашув ҳам режаланган.

Хулоса

Вашингтон самарали мулоқот деб таърифлаганига қараганда бу гал Трамп ва Зеленский жанжаллашиб кетмаган. Биласизми, гап бу ерда Трамп ва Зеленский нималарни гаплашганида ҳам эмас, учрашув форматида. Ойлаб тайёргарлик кўриладиган, ҳамма нарсанинг ҳисоби олинган, бутун бошли делегациялар иштирок этадиган дипломатик мулоқотларда ҳеч нарса келишилмаслиги, ошиб борса икки энлик меморандум имзоланиши мумкин.

Лекин мана бундай оддий, ҳашаматсиз, шунчаки икки стулга ўтириб гаплашилган мулоқотларда кўп нарсага келишилиши мумкин. Чунки икки томон ҳам шундай атмосферада бир-бирини яхшироқ тушунади, камера учун чиройли гапиришга уринмайди, дангалини гапиради. Умид қиламиз, бу учрашув чиндан урушни тугатиш учун бурилиш нуқтаси бўлади ва йиллар ўтиб уни тарихий учрашув бўлганди, деб эслаймиз. Ким билсин, охирги нафасигача инсониятни урушларни тўхтатишга чақирган Рим папаси Францискнинг дафн маросими чиндан тарихий учрашувга сабаб бўлгандир...

Ўткир Жалолхонов тайёрлади.
Тасвирчи ва монтаж устаси – Фахриддин Ҳотамов