Ғазоликларни Ливияга кўчириш режаси, Россия–Украина музокаралари ва Тартус портини БААга топширган Сурия – кун дайжести

Ўтган кун давомида жаҳонда рўй берган энг асосий воқеа ва янгиликлар шарҳи билан кундалик хабарномада таништирамиз.

{Yii::t(}

Ўтказиб юбориш 6s

Ўтказиб юбориш

Истанбулда Россия–Украина музокаралари

Истанбулда 16 май куни тушдан кейин Россия ва Украина делегациялари ўртасида 2022 йил баҳоридан бери биринчи музокаралар бўлиб ўтди. Уларни бир томонлама ўтказишни Россия президенти Владимир Путин таклиф қилганди, лекин унинг ўзи Туркияга келмади.

Reuters агентлигининг Украинадаги дипломатик манбасига кўра, Россия делегацияси Истанбулдаги музокараларда номақбул талабларни илгари сурган. Хусусан, ўт очишни тўхтатиш учун Киев ўз ҳудудларидан (қисман Россия томонидан босиб олинган Донецк, Луҳанск, Запорижжя ва Херсон областлари) қўшинларни олиб чиқиши талаб этилган.

Ҳозирча эълон қилинган ягона келишув – «1000 га 1000» формуласи бўйича ҳарбий асирларни алмаштириш. Бу ҳақда журналистларга дастлаб Украина делегацияси раҳбари Рустем Умеров маълум қилди, кейинроқ Мединский ҳам буни тасдиқлади.

Мединский, шунингдек, музокаралардан сўнг томонлар эҳтимолий оташкесим бўйича ўз қарашларини тақдим этишга келишиб олгани, шундан сўнг музокаралар қайта тикланишини айтди.

Бундан ташқари, Украина томони давлат раҳбарлари ўртасида тўғридан тўғри музокаралар ўтказишни сўраган ва Россия вакиллари «бу сўровни маълумот учун қабул қилган».

Урушни тугатишга тайёр бўлмагунча Россияга босимни давом эттириш керак — Зеленский

Украина президенти Володимир Зеленский Европа етакчилари билан биргаликда АҚШ президенти Доналд Трамп билан Истанбулда тинчлик музокараларини муҳокама қилди.

Украина президенти сўзларига кўра, Трамп билан бўлган ушбу қўнғироқда у билан бир қаторда Франция президенти Эммануэл Макрон, Германия канцлери Фридрих Мерц, Британия бош вазири Кир Стармер ва Полша бош вазири Доналд Туск ҳам иштирок этган.

Украина етакчисига кўра, АҚШ ва Европадаги ҳамкорлари агар Россия ўт очишни тўхтатиш ва қотилликларни бас қилишдан бош тортса, унга нисбатан кучли санкциялар жорий этилиши керак, деган позицияда тўхталган. «Россияга босим у урушни тугатишга тайёр бўлмагунча сақланиб қолиши керак», — деб ёзган Украина раҳбари.

Шунингдек, Туркия томони Россия ва Украина президентлари музокараларга тайёр бўлса, уларни ўз ҳудудида ўтказишга рози эканини айтган.

«Президент Эрдўған Россия ва Украина ўртасида музокараларни бошлаш учун тарихий имконият туғилганини эълон қилиб, техник ва етакчилар даражасидаги музокараларни кучли қўллаб-қувватлашини билдирди», — дея хабар бермоқда Anadolu агентлиги. Анқарада Эрдўған ва Зеленский ўртасидаги музокаралар эса ёпиқ эшиклар ортида ўтди.

АҚШ 1 миллион ғазоликни Ливияга кўчириш режасини ишлаб чиқмоқда — ОАВ

NBC News нашри ўз манбаларига таяниб АҚШ президенти маъмурияти Ғазо секторидан 1 миллионгача фаластинликни доимий равишда Ливияга кўчириш режасини ишлаб чиқаётганини хабар қилди.

Режа жиддий кўриб чиқилган, ҳатто Трамп маъмурияти уни Ливиянинг раҳбарияти билан муҳокама қилган. Ушбу кўчириш эвазига АҚШ ҳукумати ўн йиллар аввал музлатиб қўйилган миллиардлаб доллар маблағни Ливияга қайтариб бериши мумкин, деб айтган уч манба.

Ҳозирча якуний келишувга эришилмаган, Исроил ушбу музокаралар борасида хабардор қилинган.

Нашрнинг ёзишича, Давлат департаменти ва Миллий хавфсизлик кенгаши мақола чоп этилишидан аввал бу борада изоҳ беришдан бош тортган, мақола чиққандан сўнг эса Давлат департаменти вакили «бу хабарлар ҳақиқатга тўғри келмаслиги»ни айтган.

ҲАМАС ҳаракатининг юқори мартабали вакили Басим Наим айтишича, ташкилот фаластинликларни Ливияга кўчириш бўйича ҳеч қандай музокарадан хабардор эмас.

«Фаластинликлар ўз юртида чуқур илдиз отган, улар юртига содиқ ва эрларини, оилаларини, фарзандларининг келажагини ҳимоя қилиш учун охиригача курашишга тайёр. Ғазолик ва фаластинликлар аҳоли — Фаластин номидан қарор қабул қилиш ҳуқуқига эга ягона томон», — деган Ҳамас расмийси.

Ушбу хабарлар юзасидан Исроил ҳукумати ҳам, Ливия расмийлари, шунингдек Ҳафтар бошчилигидаги армия вакиллари ҳам изоҳ бермаган.

Сурия Тартус портини БААга топширди

Сурия портлар бошқармаси дунёдаги энг йирик портлар операторларидан бири — DP World (БАА) билан меморандум имзолади. Унинг доирасида Тартус порти терминали ва логистика хизматларини ривожлантиришга 800 миллион доллар инвестиция киритилади. Бу ҳақда Сурия телевидениеси хабарида маълум қилинди.

Қайд этилишича, Сурия ва БАА компанияси махсус иқтисодий зоналар ташкил этиш, терминаллар ва республика минтақаларида транзит тугунларини қуриш бўйича ҳамкорликда ишлашга келишиб олди.

Янги шартнома Сурия ҳукумати Россия билан биргаликда портни бошқариш бўйича тузилган келишувни бекор қилганидан сўнг имзоланган. Январ ойида Суриянинг Al Watan газетаси Тартус божхонаси директорига таяниб мамлакатнинг янги ҳукумати 2019 йилда тузилган ва 49 йилга мўлжалланган денгиз портини бошқариш бўйича келишувни бекор қилгани ҳақида ёзганди. Божхона директори Риёд Жодининг айтишича, порт қонунлар, юқори порт тўловлари ва техник муаммолар туфайли деярли фаолият кўрсатмаган.

Дамашқ 2019 йилда тузилган, портнинг фуқаролик қисмини қамраб олган келишувни бекор қилган. Россиянинг Суриядаги ҳарбий базалари устидан назорати масаласи ҳақида ҳозирча гап кетмаяпти. Келишув бекор қилингандан кейин Россия президентининг матбуот котиби Дмитрий Песков Россия Суриянинг янги раҳбарияти билан барча долзарб масалалар бўйича алоқаларни давом эттираётганини айтганди.

АҚШ Россия-НАТО кенгашини қайта тиклашни таклиф қилди

АҚШ президенти Доналд Трамп маъмурияти Россия-НАТО кенгаши доирасида хавфсизлик бўйича музокараларни қайта бошлашни таклиф қилди, деб хабар қилди Bloomberg хабардор манбасига таяниб. Унинг сўзларига кўра, бу таклиф Американинг Россия-Украина урушини тинч йўл билан ҳал қилиш режасига киритилган.

Агентликнинг эслатишича, Москва шу пайтгача АҚШнинг ўт очишни тўхтатиш ҳақидаги таклифини четга суриб келган. Режа, хусусан, можарони музлатиш, Россиянинг Қрим устидан назоратини тан олиш ва уруш туфайли Америка томонидан Россияга киритилган санкцияларни бекор қилишни назарда тутади. Украина, АҚШ режасига кўра, ишончли хавфсизлик кафолатлари ва қуролли кучларини ривожлантириш имкониятини олади.

Россия-НАТО кенгаши 2002 йилда тузилган. Унинг мақсади Россия Федерацияси ва Шимолий Атлантика иттифоқига аъзо давлатлар ўртасидаги ҳамкорликни ривожлантириш ва ҳарбий-сиёсий ҳаракатларни мувофиқлаштиришдан иборат эди. Россиянинг 2022 йилда Украинага кенг кўламли бостириб кириши ортидан Россия-НАТО кенгаши амалда ўз фаолиятини тўхтатди. Бундай форматдаги сўнгги учрашув 2022 йилнинг январида бўлиб ўтган.

Россия қуруқлик қўшинларининг янги бош қўмондони тайинланди

Россия президенти Владимир Путин Олег Салюковни Россия Қуруқликдаги қўшинлари бош қўмондони лавозимидан озод этиб, Россия Хавфсизлик кенгаши котиби ўринбосари этиб тайинлади. Янги бош қўмондон этиб Украинадаги жанговар гуруҳни бошқарган генерал-полковник Андрей Мордвичев тайинланди.

Май ойида Салюков 70 ёшга тўлади, бу Россия қонунчилигига кўра, генерал лавозимини эгаллаш учун максимал ёш ҳисобланади.

Генерал-полковник Андрей Мордвичев Украинадаги урушда фаол иштирок этяпти. Хусусан, Россиянинг Украинага кенг кўламли бостириб кириши бошида унинг бошчилигидаги рус қўшинлари Мариуполни эгаллади.2023 йилда Донецк йўналишидаги ҳужум пайтида унинг қўмондонлиги остида Авдийивка, Очеретино, Селидово, Украинск ва Курахово эгалланди.