Иқтисодиёт | 23:20 / 03.05.2025
5169
4 дақиқада ўқилади

Гибрид электромобилларни олиб киришда экологик сертификат олиш талаби қўйилди

Бу сертификат автомобилнинг Евро-4 экологик стандартига жавоб беришини тасдиқлаши керак. Ваҳоланки, асосий етказиб берувчи бўлмиш Хитой автосаноати 7 йил олдин тўлиқ Евро-5 стандартига мувофиқ автомобил ишлаб чиқаришга ўтган. Автоблогерларга кўра, сертификат олиш нархи 2 млн сўмдан ошади. Ҳолат юзасидан экология вазирига сенатор сўрови юборилди.

Фото: AP

Ўзбекистонга гибрид автомобилларни олиб киришда камида Евро-4 экологик тоифасига мослигини тасдиқловчи экологик сертификат талаб қилинмоқда.

Бу ҳолат сўнгги кунларда тармоқларда муҳокамаларга сабаб бўлди.

Autodeklarant каналининг ёзишича, экологик сертификат бир моделдаги автомобилнинг барчаси учун эмас, ҳар бир дона автомобил учун алоҳида олинади. Сертификат олиш учун 2 млн сўмдан кўпроқ тўлов қилиниши керак.

Маълум бўлишича, бу янги талаб “электромобил” сифатида божхонадан ўтказиладиган, ички ёнув двигателига эга, лекин у фақат электр двигателни зарядлаш учун хизмат қиладиган гибрид автомобиллар – Lixiang, Leapmotor, Voyah, Deepal, AITO, Neta, Avatr кабиларга тааллуқли.

Импорт қилаётган автомобиллар Евро-6 ёки Евро-5 талабларига жавоб берса, нега яна текширилади? Текширилаётган ускуналар қанақа эканини-ю, текширув жараёнлари нега эълон қилинмайди? Евро-5 ёки Евро-6 эканини тасдиқлашлари учунгина тадбиркор 2 миллиондан ортиқроқ сумма тўлайдими?” – деган саволларни ўртага ташлади канал муаллифи Азизбек Бердиев.

Қайд этиш лозим, Хитойда 2018 йилдан бошлаб ишлаб чиқарилаётган барча автомобилларнинг Хитой-5 эмиссия стандартига мос бўлиши талаби кучга кирган. Бу стандарт талаблари Евро-5 билан қарийб бир хил. Кейинроқ талаблар кучайтирилиб, 2021 йилдан эътиборан Хитой-6a, 2023 йилдан эса Хитой-6b стандарти жорий этилган.

3 май куни Олий Мажлис Сенати баёнот бериб, бу масалада экология вазирига сўров юборилганини маълум қилди. Таъкидланишича, бу мавзу муҳокамаларга сабаб бўлгани бежиз эмас, чунки Ўзбекистонга кириб келаётган гибрид электромобиллар Евро-5 ёки Евро-6 экологик стандартларига жавоб берадиган электродвигателлар билан жиҳозланган.

Вазирлар Маҳкамасининг 2020 йил 30 январдаги 50-сонли қарори билан тасдиқланган Низомда, экологик сертификатлаш тартиби белгиланган. Унга кўра, аккредитациядан ўтган синов лабораторияси мавжуд бўлганда, экологик хавфсизлик мезонларига мувофиқлик текширилиши керак. Агар лаборатория мавжуд бўлмаса, транспорт воситаси идентификация йўли билан баҳоланиши мумкин.

Шунингдек, Вазирлар Маҳкамасининг “Йўл ҳаракати қоидаларини тасдиқлаш тўғрисида”ги 2022 йил 12 апрелдаги 172-сонли қарорида “гибрид автомобил” тушунчаси аниқ белгилаб берилган. Уларни умумий “М” ва “N” тоифаларига тенглаштириш масаласи ҳам баҳсли ҳисобланмоқда.

Шундан келиб чиқиб, Сенатнинг Аграр, сув хўжалиги масалалари ва экология қўмитаси раиси Анвар Туйчиев экология вазири Азиз Абдуҳакимовга сенатор сўрови юборди. Сўровда:

  • республикада фаолият олиб бораётган экологик сертификатлаш органининг ташкилий-ҳуқуқий асослари, фаолиятини тартибга солиш тартиб-таомиллари;
  • автомобилларни экологик стандартдан ўтказувчи аккредитациядан ўтган синов лабораториялари, уларнинг моддий-техник базаси, автомобилларни синовдан ўтказиш қамрови ва имкониятлари;
  • электродвигателлар билан жиҳозланган гибрид автомобилларни расмийлаштириш жараёнида экологик сертификат олиш тўғрисидаги талабнинг меъёрий-ҳуқуқий асослари;
  • aризани кўриб чиқиш, экологик сертификатлаш жараёнини амалга ошириш ва экологик сертификат бериш ёки уни беришни рад этиш юзасидан ишлар қиймати бўйича белгиланган тўлов миқдори масалаларига аниқлик киритиш бўйича тушунтириш бериш сўралган.

Эслатиб ўтамиз, ўтган йили 1 ноябрдан эътиборан якка тартибда олиб кирилган автомобиллар учун Пискентдаги лабораторияда мажбурий электромагнит мослашувчанлик текшируви жорий этилганди. Кейинроқ Leapmotor автомобилларидан бири бу текширувдан ўта олмагани важи билан, бу брендга мансуб барча автомобиллар импорти вақтинча тўхтатиб қўйилганди.

Жорий йил 1 майдан эса янги электромобиллар учун утилизация йиғими миқдори 4 баробарга оширилди.

Мавзуга оид