«Yoki Putin armiyasini to‘liq nazorat qilmayapti, yoki ularning niyati jiddiy emas» - Zelenskiy Pasxa sulhiga amal qilinmayotgani haqida

Rossiya tomoni 19 aprel kuni e’lon qilingan Pasxa sulhi buzilgani haqidagi dastlabki ayblovlarni 20 aprel kuni tushdan keyin e’lon qildi. Rossiya mudofaa vazirligi Ukraina qurolli kuchlari Donetsk oblastining Suxaya Balka va Bogatir rayonlarida hujum qilishga uringanini ma’lum qildi. Bundan tashqari, Rossiya harbiy idorasi ta’kidlashicha, ukrainalik harbiylar RF qurolli kuchlari pozitsiyalarini 444 marta o‘qqa tutgan va dronlar bilan 900 marta zarba bergan, natijada «tinch aholi orasida halok bo‘lganlar va yaradorlar bor».

Shu bilan birga, vazirlik Rossiya qo‘shinlarining barcha guruhlari «maxsus harbiy amaliyot zonasida» 19 aprel kuni soat 18:00 dan boshlab «o‘t ochishni to‘xtatish rejimiga qat’iy rioya qilgani» va «ilgari egallangan marralar va pozitsiyalarda qolgani»ni ta’kidlagan.

19 aprel kuni soat 23:00 atrofida Xerson oblastining Rossiya tomonidan tayinlangan gubernatori (regionning faqat bir qismi Rossiya harbiylari nazoratida) Vladimir Saldo ham Ukraina qurolli kuchlarini sulh vaqtida zarbalar berishda aybladi. Uning so‘zlariga ko‘ra, soat 18:00 dan boshlab (ya’ni Putin tomonidan e’lon qilingan sulh boshlanganidan beri) Aleshka, Golaya Pristani va Kaxovkada dron hujumlari qayd etilgan. «Shu bilan birga, to‘g‘ridan to‘g‘ri aytish muhim: qator hududlarda sukunat amal qilmoqda, otishmalar bo‘lmayapti», – deya qayd etdi Saldo.

Bundan tashqari, 20 aprel kuni ertalab TASS agentligi operativ xizmatlarga tayanib, Donetsk shahrida zarbalar oqibatida kamida uchta portlash sodir bo‘lgani haqida xabar berdi.

Ukraina

Volodimir Zelenskiy Putin tomonidan e’lon qilingan sulhga javoban agar Rossiya haqiqatan ham to‘liq va so‘zsiz sukunat formatiga «tayyor bo‘lsa», Ukraina «sukunatga javoban sukunat, zarbalardan himoyalanish uchun zarbalar» shaklida harakat qilishini aytdi. Bundan tashqari, u agar to‘liq sukunat chindan ham o‘rnatilsa, uni yana 30 kunga uzaytirishni taklif qildi. «Bu Rossiyaning asl niyatlarini ko‘rsatadi, chunki sarlavhalar uchun 30 soat yetarli, ammo haqiqiy ishonchni mustahkamlash choralari uchun emas», – deya qo‘shimcha qildi Zelenskiy.

BBC’ning ukrainalik manbasiga ko‘ra, Ukraina qurolli kuchlari 19 aprel kuni kechqurun, Putin e’lon qilgan Pasxa sulhi boshlanganidan bir necha daqiqa o‘tgach, Rossiya pozitsiyalariga o‘t ochishni to‘xtatish va qoidabuzarliklarni hujjatlashtirish, zarurat bo‘lganda, javoban o‘t ochish buyrug‘ini olgan (bunday buyruq olinganini CNN manbasi ham tasdiqladi).

Keyingi soatlar davomida Zelenskiy Ukraina qurolli kuchlari bosh qo‘mondoni Oleksandr Sirskiyning qoidabuzarliklar haqida guvohlik beruvchi uchta hisobotini taqdim etdi – 19 aprel kuni soat 22:00 holatiga ko‘ra, shuningdek, 20 aprel kuni soat 6:00 va soat 12:00 holatiga ko‘ra. Ukraina prezidentining so‘zlariga ko‘ra, Rossiya qo‘shinlari o‘qqa tutish, dronlardan foydalanish va harbiy harakatlar olib borishni davom ettirgan, «Putinning Pasxa bayonotlari» Kursk va Belgorod oblastlari hududida umuman amal qilmagan. Xususan, 19 aprel kuni soat 18:00 dan yarim tungacha Rossiya armiyasi tomonidan 387 bor o‘qqa tutish va 19 ta hujum harakati qayd etilgan, shuningdek, 290 ta dron qo‘llangan, dedi Zelenskiy. Yarim tundan soat 12:00 gacha Rossiya armiyasi allaqachon 26 ta hujum harakatlarini amalga oshirdi, deya aniqlik kiritdi u keyinroq.

«Biz Rossiya tomonidan Pasxa bayrami davomida to‘liq sukunat va’dasining har bir buzilishini ro‘yxatga olamiz va hamkorlarga tegishli ma’lumotlarni taqdim etishga tayyormiz. Aslida yoki Putin o‘z armiyasini to‘liq nazorat qilmaydi, yoki bu vaziyat Rossiyada urushni yakunlash uchun haqiqiy harakat maqsadi yo‘qligi va ularga faqat mediada foydali piar kerakligini isbotlaydi. Yaxshiyamki, hech bo‘lmaganda havo trevogasi bo‘lmadi», – deb yozdi Zelenskiy.

Jahondagi reaksiya

The Wall Street Journal bilan suhbatlashgan tahlilchilar qisqa muddatli o‘t ochishni to‘xtatish taklifi Putin uchun «oson diplomatik g‘alaba» bo‘lganini aytishmoqda va uni Amerika tomonining muzokaralardan chiqishiga to‘sqinlik qilishga bo‘lgan urinish deb hisoblashmoqda. «Agar bu juda qisqa muddatga bo‘lsa, hech qanday xavf tug‘dirmaydi, lekin o‘zini tinchlikni chin dildan xohlovchi inson sifatida ko‘rsatish uchun unga [Putinga] qo‘l keladi», – deydi Berlin Karnegi markazining Rossiya va Yevrosiyoni o‘rganish bo‘yicha katta ilmiy xodimi Tatyana Stanova.

Rossiya «maxfiy tayyorlangan maxsus operatsiyaning Kreml sevgan modalligida» sulh e’lon qildi, deb ta’kidlaydi Berlin Karnegi markazining Rossiya va Yevrosiyoni o‘rganish bo‘yicha katta ilmiy xodimi Aleksandr Baunov. Ushbu sulh g‘oyasi Putinning hech bir ommaviy nutqida aytilmagan va «aynan bir tomonlama bo‘lishi – Rossiyani urushning eng tinchliksevar tomoniga aylantirishi kerak edi», – deb yozadi u.

Baunovning hisoblashicha, AQSh tomonining muzokaralar jarayonidan chiqish haqidagi tahdidlaridan so‘ng Putin «hali Trampsiz qolish yoki undan o‘z manfaatlari yo‘lida foydalanishga urinishlarni davom ettirish haqida aniq qaror qabul qilmagan» va sulh unga «masalani hal qilishni kechiktirish» imkonini beradi.

Yevropada Putinning Pasxa sulhi haqidagi bayonotiga «ehtiyotkorlik bilan» munosabat bildirildi, deb yozadi Reuters. «Avval biz [Rossiya] agressiyasining amalda to‘xtatilishini va uzoq muddatli o‘t ochishni to‘xtatish uchun aniq harakatlarni ko‘rishimiz kerak», – dedi Yevrokomissiya vakili Anita Hipper va Rossiya «chindan ham xohlasa» istalgan vaqtda urushni to‘xtatishi mumkinligini qo‘shimcha qildi.