Трамп жиноятчиликка қарши курашиш баҳонасида Вашингтонга ҳарбийларни киритмоқда

АҚШ президенти Доналд Трамп Вашингтонда «тартиб ўрнатиш» учун Миллий гвардия ходимларини пойтахтга олиб киришга буйруқ берди. Аввалроқ у шаҳарда жиноятчиликка қарши курашишга ваъда бериб, уйсизлар Вашингтонни тарк этиши кераклигини айтганди.

«Бугун Вашингтонда Озодлик куни ва биз пойтахтимизни ўзимизга қайтармоқчимиз. Мен Вашингтонда тартиб ўрнатиш ва жамоат хавфсизлигини таъминлаш учун Миллий гвардияни юбораман», – деди Трамп матбуот анжуманида.

У Америка пойтахтида зўравонлик жиноятчилигига қарши кураш чоралари доирасида Вашингтон полициясини тўғридан тўғри федерал бошқарувга ўтказишга буйруқ берган.

Трампнинг сўзларига кўра, Вашингтон «шафқатсиз тўдалар ва қонхўр жиноятчилар томонидан қўлга олинган», у эса шаҳарни «ҳар қачонгидан кўра хавфсизроқ ва чиройлироқ» қилмоқчи. Трамп ўз қарорини АҚШ пойтахтини «озод қилиш» деб атади.

Олдинроқ Трамп Вашингтон мэри, демократ Муриэл Баузерни «нимадир қилишга уринаётган яхши инсон» деб таърифлаган, шу билан бирга, унинг саъй-ҳаракатларига қарамай, жиноятчилик даражаси ўсаётгани, шаҳар эса «ифлос ва жозибасиз» бўлиб бораётганини таъкидлаганди.

Июл ойида Трамп уйсизларни ҳибсга олишни осонлаштирувчи фармонини имзолаган, ўтган ҳафтада эса федерал ҳуқуқ-тартибот органлари ходимларини Вашингтон кўчаларига юборганди.

«Уйсизлар кетиши керак, ДАРҲОЛ. Биз сизга яшашингиз учун жой берамиз, лекин пойтахтдан УЗОҚДА. Жиноятчилар, сиз кетишингиз шарт эмас. Барчангизни керакли жойга қамаб қўямиз», – дея ёзганди Трамп якшанба куни Truth Social ижтимоий тармоғида.

«Бундан буёғига чидаш ниятимиз йўқ. Биз пойтахтимизни қайтариб олмоқчимиз. Бу масалага эътибор берганингиз учун раҳмат!» – дея изоҳ ёзди Трамп уйсизларнинг палаткалари ва чиқинди уюми акс этган суратларга.

Трамп айнан нима қилмоқчи экани ҳозирча номаълум. 2022 йилги нутқида у уйсизларни шаҳар ташқарисидаги арзон ер участкаларида қурилган «юқори сифатли» чодирларга жойлаштиришни, уларга ҳожатхоналар ва тиббий хизматлардан фойдаланиш имкониятини беришни таклиф қилганди.

Трамп, шунингдек, Колумбия округида Миллий гвардиянинг 1000 нафаргача ҳарбий хизматчисини жойлаштириш имкониятини кўриб чиқмоқда. Мудофаа идорасининг бир вакили ва икки америкалик амалдорнинг сўзларига кўра, душанба куниёқ тегишли баёнот бериши мумкин, деб ёзади NBC.

Расмийларга кўра, ҳозирча айнан қанча ҳарбий хизматчи жўнатилиши ҳал қилинмаган. Катта эҳтимол билан, булар Колумбия округи миллий гвардиячилари бўлади.

NBC билан суҳбатлашганларнинг барчаси якуний қарор ҳали қабул қилинмагани ва буйруқлар ҳали имзоланмаганини таъкидлаган.

Жума куни Трамп федерал агентликларга, жумладан, АҚШ парк полицияси, Наркотикларга қарши кураш бошқармаси, Федерал қидирув бюроси ва Маршаллар хизматига «мутлақо назорат қилиб бўлмайдиган» жиноятчилик даражасини жиловлаш учун ўз ходимларини Вашингтонга юборишни буюрди.

Оқ уй вакилининг Миллий жамоатчилик радиосига маълум қилишича, шанба куни кечқурун шаҳар кўчаларида 450 нафаргача федерал агентлар хизмат қилган.

Бу қарор Вашингтонда Ҳукумат самарадорлиги бўйича департаментнинг 19 ёшли собиқ ходими ҳужумга учраганидан сўнг қабул қилинди: тахминларга кўра, унинг машинасини ўғирламоқчи бўлишган. Бу иш бўйича аллақачон 15 ёшли икки ўсмир қўлга олинган.

Трамп ижтимоий тармоқларда бу воқеага муносабат билдириб, қонга беланган йигитнинг суратини эълон қилди. Президент ўз постида бу воқеа «Вашингтондаги жиноятчилик бутунлай назоратдан чиқиб кетгани»дан далолат беришини айтган. Трамп, шунингдек, бундай жиноятларни содир этган вояга етмаганларни «14 ёшдан бошлаб» катталар каби жавобгарликка тортишни таклиф қилди.

«Агар Колумбия округи тезда ўзини қўлга олмаса, бизда шаҳарни федерал назорат остига олиш ва уни керакли тарзда бошқариш ҳамда жиноятчиларга бундан буён буни уддалай олмасликларини кўрсатиб қўйишдан бошқа чора қолмайди», – дейилади Трампнинг хабарида.

Вашингтон мэри Баузер эса унинг сўзларини рад этиб, «жиноятчилик ўсиши кузатилмаётгани»ни билдирди. Якшанба куни у MSNBC телеканалига берган интервюсида шундай деган: «Чиндан ҳам, 2023 йилда биз даҳшатли жиноятчилик даражасига дуч келгандик, лекин ҳозир 2023 йил эмас. Сўнгги икки йил ичида биз бу шаҳарда зўравонлик жиноятчилигига қарши курашиш учун катта маблағ сарфладик ва уни сўнгги 30 йил ичидаги энг паст даражага туширдик».

У Оқ уй аппарати раҳбари ўринбосари Стивен Миллерни АҚШ пойтахтини «Бағдоддан ҳам қўрқинчлироқ» деб атагани учун танқид қилди. «Уруш бўлаётган мамлакат билан ҳар қандай таққослаш муболаға ва ёлғондир», – деди Баузер хоним.

Reuters’нинг қайд этишича, Доналд Трампнинг бу қарори унинг демократларни қўллаб-қувватловчи шаҳарларга зарба бериш ва маҳаллий ҳокимият ваколатларига аралашиш учун навбатдаги уринишидир.

Вашингтонда АҚШнинг бошқа шаҳарларига қараганда аҳоли жон бошига қотиллик даражаси ҳали ҳам нисбатан юқори: жорий йил бошидан буён 98 та қотиллик рўйхатга олинган. АҚШ пойтахтида қотиллик даражаси ўн йилдан бери ўсиб бормоқда.

Ўқотар қуролларни назорат қилиш тарафдори бўлган Everytown for Gun Safety ташкилоти вакили муаммо қурол ишлатиш билан боғлиқ зўравонлик ҳолатлари бўлиб қолаётганини айтган. Унинг сўзларига кўра, 2023 йилда Вашингтон аҳолиси 500 мингдан ортиқ бўлган АҚШ шаҳарлари орасида ўқотар қуролдан қотиллик содир этиш бўйича учинчи ўринни эгаллаган.

Бироқ, январ ойидаги федерал маълумотларга кўра, ўтган йили Вашингтонда автоуловларни олиб қочиш, ҳужумлар ва талончилик каби зўравонлик жиноятларининг сўнгги 30 йилдаги энг паст даражаси қайд этилган.

Пойтахт полиция бошқармаси статистик маълумотларига кўра, жорий йилнинг дастлабки етти ойида мамлакат пойтахтида зўравонлик жиноятлари 2024 йилнинг шу даврига нисбатан 26 фоизга камайган. Шаҳарда автомобилларни олиб қочиш ҳолатлари ҳам ўтган йилга нисбатан бу йил 38 фоизга кам.

Вашингтондаги уйсизлар муаммоси билан шуғулланувчи Community Partnership ташкилотининг Reuters агентлигига маълум қилишича, 700 минг киши истиқомат қиладиган шаҳарда бир кунда ўтказилган санашда 3782 нафар уйсиз борлиги аниқланган.

Уларнинг аксарияти давлат уйларида ёки бошпаналарда яшайди, аммо 800 га яқини «кўчада яшовчилар» ҳисобланади.

Вашингтон – штат эмас, балки округдир, шунинг учун ҳудуд федерал ҳукумат назорати остида бўлиб, федерал ҳукумат баъзи маҳаллий қонунларни бекор қилиш ҳуқуқига эга.

Округ устидан федерал назорат ўрнатиш учун Конгресс розилиги талаб қилинса-да, президент федерал ерлар ва шаҳардаги биноларни назорат қилади.

Яқинда у Вашингтон полиция департаментини ўз назорати остига олиш билан таҳдид қилганди, Баузер бу имконсиз эканини айтган.

«Қонунчилигимизда президентга полиция департаменти устидан кўпроқ назорат қилиш имконини берадиган жуда аниқ қоидалар мавжуд. Ҳозирча эса буни талаб этадиган шарт-шароитларнинг бирортаси ҳам шаҳримизда мавжуд эмас», – деган Баузер хоним.