Экспертлар: Исроилнинг Ғазога ёрдам олиб кетаётган кемага қарши ҳаракатлари халқаро қонунларга зиддир

Исроил ҳарбийларининг Ғазо секторига гуманитар ёрдам олиб кетаётган Madleen кемасини тўхтатиши халқаро ҳуқуқнинг бузилиши ва уруш жинояти ҳисобланади.

Бу ҳақда Йорк университети ҳуқуқ факултети ўқитувчиси Ҳейди Метюс ва Абу-Даби Ню-Йорк университетидан Жинан Бастаки «Анадолу» билан суҳбатда айтиб ўтди.

Мутахассисларнинг таъкидлашича, кема халқаро сувларда сузиб кетаётганда қўлга олинган.

«Исроил Ғазонинг қонуний денгиз блокадаси бир қисми сифатида кемани тўхтатиб туриш ҳуқуқига эга эканини даъво қилмоқда. Агар блокада қонуний бўлса, Исроил назарий жиҳатдан уни халқаро сувларда қўллаш ҳуқуқига эга бўларди. Бироқ, бу фақат маълум шароитларда мумкин бўлади, масалан, кема ҳақиқий хавф туғдирса ёки бу транспорт воситасида ҳарбий ҳаракатларга самарали ҳисса қўшиши мумкин бўлган ҳолатлар бўлса», — дея тушунтирди Ҳейди Метюс.

Бундан ташқари, агентлик суҳбатдоши Исроилнинг Ғазо блокадаси мутлақ ноқонунийлигини таъкидлади. «Ушбу блокададан мақсад тинч аҳоли ўртасида қасддан очарчиликни келтириб чиқаришдир, бу эса жамоавий жазо ва ҳарбий жиноят ҳисобланади».

Метюс Халқаро жиноий суд (ХЖC) Исроилнинг очликдан қурол сифатида фойдалангани ва бу билан уруш жинояти содир этгани ҳақида асосли даъво қилганини эслатди.

Madleen Буюк Британияда рўйхатдан ўтганини таъкидлаб, у мамлакат «байроқли давлат сифатида ўз ҳуқуқларини ҳимоя қилиши» кераклигини таъкидлади.

Жинан Бастаки, ўз навбатида, БМТнинг Денгиз ҳуқуқи тўғрисидаги конвенцияси навигация эркинлигини кафолатлаши ҳамда очиқ денгизда фуқаро ва тинч кемаларни тўхтатишни тақиқлашини эслатди.

«Тўртинчи Женева конвенцияси инсонпарварлик ёрдамининг эркин ўтишига рухсат бериш мажбуриятини кўзда тутади. Гуманитар қонунчилик гуманитар ёрдам операцияларига аралашишни тақиқлайди. Бундан ташқари, ХЖС тинч аҳолининг очликдан ўлиши учун жиноий жавобгарликка тортади», — деди у.

Унинг сўзларига кўра, оз миқдорда гуманитар ёрдам олиб кетаётган кичик кеманинг тўхтатилгани Исроилнинг «геноцид нияти» борлигини кўрсатади.