«Демократиянинг бўш арсенали». Foreign Affairs АҚШ Хитой билан урушга тайёр эмаслиги ҳақида мақола эълон қилди

АҚШ Хитой ёки бошқа йирик давлат билан эҳтимолий урушга тайёр эмас. Бу ҳақда Foreign Affairs журналидаги мақолада айтилади. АҚШда ўқ-дори захиралари етарли эмас, кемалар ва самолётлар эса эскирган; мамлакатда қуролли кучларни барча зарур нарсалар билан узлуксиз таъминлаш учун саноат қувватлари етарли эмас, деб ҳисоблайди Пентагоннинг мудофаа инновациялари бўлими собиқ директори Майкл Браун. У Америка арзон дронларни кенг миқёсда ишлаб чиқариш каби ҳарбий-техник инновацияларни жорий этишда ҳам Хитойдан ортда қолаётганини қайд этади.

Бунинг асосий сабаби, Брауннинг фикрича, совуқ урушдан кейин АҚШ куч жиҳатдан тенг бўлган душман билан кенг кўламли урушга тайёргарлик кўришни тўхтатган. Америкалик ҳарбий-сиёсий стратеглар келажакдаги урушлар 1991 йилдаги Ироққа қарши «Саҳродаги бўрон» операциясига ўхшаш бўлишини тахмин қилишган: улар локал ва қисқа муддатли бўлиб, иқтисодий ва технологик устунлик орқали ғалабага эришилишига ишонишган. Аммо 2020-йилларга келиб Хитой, Эрон ёки Россия билан тўқнашувлар аввалгидек ақл бовар қилмас иш бўлиб туюлмаяпти.

Брауннинг ҳисоб-китобларига кўра, агар Тинч океани минтақасида кенг кўламли можаро юз берса, АҚШга ҳафтасига беш мингта юқори аниқликдаги узоқ масофали ракеталар керак бўлади. Бундай ракеталарнинг ҳозирги захиралари бир неча ўн мингтани ташкил этади ва Америка мудофаа саноати бу захираларни ўз вақтида тўлдиришга қодир эмас.

Америка ҳарбий-денгиз кучлари кемасининг ўртача ёши – 19 йил, ҳаво кучлари самолётининг ўртача ёши – 32 йил. Хитой флотида эса кемаларнинг 70 фоизи сўнгги 15 йил ичида сувга туширилган. Янги кемалар қурилиши тезлиги бўйича Хитой АҚШдан 370 баравар устун.

Ўқ-дорилар ишлаб чиқаришда АҚШ асосан Иккинчи жаҳон уруши даврида ишлаб чиқилган портловчи моддаларга таянади. Бундан ташқари, АҚШ хомашёнинг тахминан учдан бир қисмини импорт қилади, шу жумладан Хитойдан ҳам.

Брауннинг фикрича, бу муаммони ҳал қилиш учун АҚШ мудофаа бюджетини ошириши керак – у ҳозирнинг ўзидаёқ харид қобилияти бўйича Хитой ва Россиянинг мудофаа бюджетларидан кўпроқ бўлса ҳам. Бу етарли эмас: Браун Пентагоннинг харид тизимини тубдан ислоҳ қилишни, жумладан, мудофаа пудратчиларига қўйиладиган талабларни камайтиришни, улар билан узоқ муддатли шартномалар тузишни ва Пентагонга ажратилган бюджет маблағларини бошқаришда кўпроқ эркинлик беришни талаб қилмоқда.