Isroil harbiylari yevropalik diplomatlar tomonga o‘q uzdi

21 may kuni Isroil askarlari G‘arb davlatlarining yuqori martabali diplomatlari, falastinlik rasmiylar va jurnalistlar ishtirok etayotgan delegatsiyani tarqatish maqsadida ogohlantiruvchi o‘q uzdi. Delegatsiya Isroil tomonidan bosib olingan G‘arbiy Sohildagi shahar – Jyeninni aylanib chiqayotgan edi. Bu haqda Falastin ma’muriyati va hodisa joyidan olingan televideniye lavhalariga tayanib, New York Times xabar bermoqda.

Hodisa natijasida hech kim jarohat olmagan, biroq bu holat G‘azo va G‘arbiy Sohilda olib borilayotgan harakatlar tufayli Isroil va uning xalqaro hamkorlari o‘rtasidagi allaqachon taranglashgan munosabatlarni yanada kuchaytirdi. O‘q uzish voqeasi Buyuk Britaniya, Fransiya va Kanada Isroildan G‘azodagi urushni to‘xtatishni talab qilganidan ikki kun, Britaniya esa Isroil bilan savdo muzokaralarini to‘xtatganidan bir kun o‘tib sodir bo‘ldi.

Ushbu uch davlat diplomatlari chorshanba kuni Falastin ma’muriyati vakillari bilan birga Jyenin shahrini ko‘zdan kechirayotgan katta diplomatik delegatsiya tarkibida bo‘lgan. Falastin ma’muriyati bu tashrifni Isroil harbiylari tomonidan qurolli guruhlarga qarshi amaliyotlar bahonasida shaharning bir chetidagi hudud egallab olinib, qisman vayron qilinganini ko‘rsatish uchun tashkil qilgan edi.

Bu hudud «Jyenin qochqinlar lageri» deb ataladi. Bu yerda, asosan, 1948 yil atrofidagi urushlarda o‘z uylaridan quvib chiqarilgan falastinliklarning avlodlari yashaydi. Videoga ko‘ra, tashrifning oxirida, delegatsiya a’zolari askarlardan taxminan 70 metr masofada turgan bir paytda, Isroil askarlari kamida yetti marotaba ogohlantiruvchi o‘q uzgan. Videolarda ko‘rsatilishicha, o‘q uzish jurnalistlar bilan intervyular o‘tkazilayotgan, ba’zi rasmiylar esa askarlarga orqa qilib turgan paytda boshlangan. O‘q ovozidan so‘ng delegatsiya tezda orqaga chekinib, ba’zilar yon ko‘chaga yashirindi.

Bu joy, 2022 yil may oyida Isroil askari tomonidan falastinlik jurnalist Shirin Abu Akla o‘ldirilgan hududga yaqin masofada joylashgan. Isroil harbiylarining bayonotiga ko‘ra, ogohlantiruvchi o‘qlar delegatsiya «tasdiqlangan yo‘nalishdan chetga chiqqani va ruxsat etilmagan hududga kirgani» uchun uzilgan. Harbiylar bu noqulaylik uchun afsus bildirgan va hodisa o‘rganilayotganini aytgan.

Biroq Jyenin meri Muhammad Jarror bu da’volarni rad etdi:

«Tashrif yo‘nalishi haftaning boshida Isroil tomoni bilan kelishilgan edi. Provokatsiya bo‘lmagan. Faqat diplomatlar va jurnalistlar bor edi, tashrif rejasi rasmiy taklifga ilova qilingan».

Fransiya tashqi ishlar vaziri Jan-Noel Barro Isroil harbiylarining harakatini «qabul qilib bo‘lmas» deb atadi va voqeani tushuntirish uchun Isroil elchisini chaqirishini ma’lum qildi. Kanada tashqi ishlar vaziri Anita Anand esa Isroilga jiddiy xavotirlari yetkazilishi, to‘liq tergov va javobgarlik kutishini aytgan.

Yevropa Ittifoqining bosh diplomati Kaya Kallas ham Isroilni otishma sodir etgan askarlar uchun javobgarlik belgilashga chaqirdi: «Diplomatlarning hayotiga tahdid – bu hech qachon qabul qilinmaydi», — dedi u matbuot anjumanida.

Yevropa Ittifoqi vakillari ushbu safarda ishtirok etgan kamida 20 ta diplomatik missiya vakillari orasida bo‘lgan.