«Ikki urushni ham biz yutgandik». Tramp amerikaliklarning jahon urushlaridagi g‘alaba kunini nishonlashga qaror qildi

11 noyabr – Amerika milliy faxriylar kuni (Buyuk Britaniyada uni Xotira kuni sifatida nishonlashadi) Birinchi jahon urushida qozonilgan G‘alaba kuni deb o‘zgartiriladi. Tramp buni Qo‘shma Shtatlarning Germaniya imperiyasi ustidan qozonilgan g‘alabaga qo‘shgan hissasini to‘g‘ri baholash zarurati bilan izohlaydi.

Hozircha AQShda rasman Yevropada G‘alaba kuni deb ataladigan 8 may kuni esa, mos ravishda, Ikkinchi jahon urushida G‘alaba kuni bo‘ladi.

Tramp bu rejalari haqida o‘zining Truth Social ijtimoiy tarmog‘ida bo‘lishdi. Bu borada tegishli farmon hozircha e’lon qilinmagan, shuning uchun prezident 8 mayni federal darajadagi davlat bayramiga aylantirishni rejalashtiryaptimi yoki yo‘qmi, tushunarsiz, chunki qonun bo‘yicha bunday vakolatga faqat AQSh Kongressi ega.

Tramp o‘z postida «bizning ko‘plab do‘stlarimiz va ittifoqchilarimiz 8 mayni G‘alaba kuni sifatida nishonlashadi – axir biz Ikkinchi jahon urushida g‘alaba qozonish uchun boshqa har qanday davlatdan ko‘ra ko‘proq ish qilgandik», deb ta’kidlaydi.

«Ikkala urushda ham biz yutgandik, – deb ishontirdi o‘z o‘quvchilarini Amerika prezidenti. – Qolgan mamlakatlar harbiy qudrati bo‘yicha ham, jasorati bo‘yicha ham, mukammal qo‘mondonlik jihatidan ham biz bilan tenglasha olmaydi».

«Shu bilan birga boshqa davlatlar o‘z g‘alabasini nishonlamoqda, biz esa – yo‘q, – deb hayron qoladi Tramp. – Bularning barchasi buni qanday to‘g‘ri qilishni biladigan yetakchilar yo‘qligidan! Shunday ekan, biz ham g‘alabalarimizni yana nishonlashni boshlaymiz!»

Urushlarda aslida kim g‘olib bo‘lgan?

Bu yil sovet qo‘shinlari Berlinni egallagani, Uchinchi Reyx so‘zsiz taslim bo‘lgani va Ikkinchi jahon urushi tugaganiga 80 yil to‘ladi.

Rossiyada bu sana «Ulug‘ Vatan urushi tugashi» sifatida nishonlanadi va bu eng muhim davlat bayramlaridan biri bo‘lib, uni nishonlash doirasida Moskvaning Qizil maydonida va mamlakatning boshqa shaharlarida keng ko‘lamli harbiy paradlar o‘tkaziladi.

Sovet ittifoqi uchun urush 1941 yil iyun oyida Germaniya bosqinidan boshlangan.

Trampning Ikkinchi jahon urushida aynan AQSh g‘alaba qozongani haqidagi so‘zlari ko‘plab tarixchilarning xulosalariga zid keladi, ammo ular amerikaliklarning g‘alabaga qo‘shgan muhim hissasini inkor etmaydi.

Yangi Orleandagi Amerika Ikkinchi Jahon urushi milliy muzeyining ochiq e’lon qilingan statistik ma’lumotlariga ko‘ra, urush yillarida jami 420 mingga yaqin amerikalik halok bo‘lgan, shundan 415 ming nafari bevosita harbiy yo‘qotishlardir.

Shu bilan birga, tarixchilarning hisob-kitoblariga ko‘ra, Ikkinchi jahon urushi paytida sovet ittifoqining 10 millionga yaqin harbiy xizmatchisi va 15,5 million tinch aholi halok bo‘lgan. Sovet respublikalari aholisining umumiy soniga nisbatan o‘lganlar RSFSR, Ukraina va Belarus aholisi orasida eng ko‘p edi.

Ikkinchi jahon urushida halok bo‘lganlarning umumiy soni, Britaniya ensiklopediyasining yozishicha, 35 milliondan 60 million kishigacha baholanadi.

Bundan tashqari, AQSh Ikkinchi jahon urushida 1941 yil dekabr oyida Yaponiyaning Perl-Harborga hujumidan keyingina ishtirok eta boshladi va undan oldin Yevropaning ko‘plab davlatlari ikki yildan ortiq vaqt davomida, 1941 yil 22 iyundan boshlab esa sovet ittifoqi ham fashistlar Germaniyasiga qarshi urush olib bordi.

Ikkinchi jahon urushi 1945 yil avgust oyida AQShning Yaponiyaga halokatli yadroviy zarbalari bilan yakunlanadi, shundan so‘ng ushbu mamlakat hukumati taslim bo‘lganini e’lon qilgan.

AQSh odatda 8 mayni nishonlamasdi, chunki Yevropadagi mojaro tugaganidan keyin amerikaliklar yana bir necha oy Tinch okeanida Yaponiya bilan urushni davom ettirgan.

Tramp tug‘ilgan kunida harbiy paradga tayyorlanmoqda

Amerika faxriylar kuni bir marta qayta nomlangan.

Ushbu xotira sanasi 1918 yil 11 noyabrda Yevropadagi harbiy harakatlar yakunlanishi munosabati bilan o‘rnatilgan va AQShda dastlab sulh kuni sifatida tanilgan.

Ammo Ikkinchi jahon urushi, keyin esa Koreya urushidan so‘ng, uni Amerika armiyasining barcha faxriylari xotirasiga bag‘ishlashga qaror qilindi.

AQShda may oyining so‘nggi dushanbasida nishonlanadigan Xotira kuni janglarda halok bo‘lgan amerikaliklar sharafiga belgilangan.

Tramp ikki yangi bayramni qanday nishonlash kerakligiga aniqlik kiritmadi, garchi u avvalroq Vashingtonda shu kuni amerikalik harbiylar xotirasiga harbiy parad o‘tkazish g‘oyasini bildirgan bo‘lsa-da.

Bu orada Oq uy 14 iyun kuni – Amerika armiyasi tashkil etilganining 250 yilligi munosabati bilan harbiy parad o‘tkazishni rejalashtirayotganini ma’lum qildi.

Shu kuni AQSh prezidenti Donald Tramp o‘zining 79 yoshini nishonlaydi.
 

AQSh prezidenti, shuningdek, «AQSh g‘alabalari»ni yana nishonlashni boshlash vaqti kelganini qo‘shimcha qildi.

«Biz ikkala urushda ham g‘alaba qozondik, kuch, jasorat va harbiy mahoratda hech kim bizga yaqinlashmadi, lekin biz hech narsani nishonlamayapmiz, chunki bizda buni qanday qilishni biladigan rahbarlar yo‘q!», deb ta’kidladi Oq uy rahbari.